วันมาฆบูชา
วันมาฆบูชา
วันมาฆบูชา
|
|
ไม่ทำชั่ว ทำแต่ความดี ทำจิตใจให้ผ่องใส
วันมาฆบูชาเป็นวันที่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประทานพระโอวาทสำคัญอันถือได้ว่าเป็นหัวใจของคำสอนในพระพุทธศาสนา คือ โอวาทปาฏิโมกข์ ในวันเพ็ญ (ขึ้น ๑๕ ค่ำ) เดือนสาม ดวงจันทร์โคจรมาเสวยมาฆฤกษ์ แต่ถ้าปีใดมี อธิกมาส คือ เดือนแปดสองแปด วันมาฆบูชาก็จะเลื่อนไปเป็นวันเพ็ญกลางเดือนสี่ เหตุการณ์ดังกล่าวนี้เกิดขึ้นที่ พระเวฬุวัน เมืองราชคฤห์ รัฐมคธ ในปีแรกของการตรัสรู้ของพระพุทธองค์ คือ หลังจากตรัสรู้แล้วได้ ๙ เดือน ความประจวบกันพอดีของเหตุการณ์ในวันนี้ซึ่งนับว่าเป็นเรื่องที่อัศจรรย์ มีสี่ประการคือ
ประการแรก เป็นการมาชุมนุมกันของพระสงฆ์สาวก จำนวน ๑,๒๕๐ รูป เพื่อเฝ้าพระบรมศาสดา โดยมิได้นัดหมาย
ประการที่สอง พระสงฆ์สาวกดังกล่าวล้วนแต่เป็นพระอรหันต์ทั้งสิ้น
ประการที่สาม พระสงฆ์สาวกดังกล่าวล้วนแต่ได้รับการอุปสมบทจากพระพุทธเจ้าด้วยวิธี เอหิภิกขุอุปสัมปทา
ประการที่สี่ วันนั้นดวงจันทร์เพ็ญเสวยมาฆฤกษ์เต็มบริบูรณ์
ความพร้อมกันขององค์สี่ประการจึงเรียกว่า จาตุรงคสันนิบาต
โอวาทปาฏิโมกข์ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงเป็นการประมวลคำสอนหลักของพระพุทธศาสนา เพื่อให้พระสงฆ์สาวกนำไปประพฤติปฏิบัติ และนำไปสั่งสอนผู้อื่นในแนวทางเดียวกัน คือ
| ขนฺตี ปรมํ ตโป ตีติกฺขา | ขันติ คือความอดกลั้น เป็นธรรมเครื่องเผากิเลสอย่างยิ่ง |
| นิพฺพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา | ผู้รู้ทั้งหลาย กล่าวพระนิพพานว่าเป็นธรรมอันยิ่ง |
| น หิ ปพฺพชิโต ปรูปฆาตี | ผู้กำจัดสัตว์อื่นอยู่ ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิตเลย |
| สมโณ โหติ ปรํ วิเหธยนฺโต | ผู้ทำสัตว์อื่นให้ลำบากอยู่ ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย |
| สพฺพปาปสฺส อกรณํ | การไม่ทำความชั่วทั้งปวง |
| กุสลสฺสุปสมฺปทา | การทำความดีให้ถึงพร้อม |
| สจิตฺต ปริโยทปนํ | การทำใจให้สะอาดบริสุทธิ์ |
| เอตํ พุทฺธานสาสนํ | นี้เป็นคำสอนของพระพุทธศาสนา |
| อนูปวาโท อนูปฆาโต | การไม่พูดร้าย การไม่ทำร้าย |
| ปาติโมกฺเข จ สํวโร | การสำรวมในปาติโมกข์ |
| มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมึ | ความเป็นผู้รู้ประมาณในการบริโภค |
| ปนฺตญฺจ สยนาสนํ | การนอน การนั่ง ในที่อันสงัด |
| อธิ จิตฺเต จ อาโยโค | ความหมั่นประกอบในการทำจิตให้ยิ่ง |
| เอตํ พุทฺธานสาสนนฺติ | นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย |
(ขอขอบคุณข้อมูลข้างต้นจาก http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/poonsak/budda/theme_1.html) สรุปหลักใหญ่ใจความที่เข้าใจกันโดยทั่วไป และจำกันได้มาก ก็คือ ความในคาถาแรกที่ว่า ไม่ทำชั่ว ทำแต่ความดี ทำจิตใจให้ผ่องใส ง มีข้อความในโอวาทปาฏิโมกข์ที่อาจจะจำเพาะเจาะจงสำหรับนักบวชหรือบรรพชิต และบางข้อก็นำไปประพฤติปฏิบัติได้ทั้งบรรพชิตและผู้ครองเรือน อย่างไรก็ตามข้อความในโอวาทปาฏิโมกข์ก็ได้แสดงถึง จุดหมายสูงสุด แห่งพระพุทธศาสนา คือ พระนิพพานดังนั้นพุทธศาสนิกชนทุกหมู่เหล่า จึงควรศึกษาพระโอวาทปาฏิโมกข์ให้เข้าใจแจ่มแจ้ง แล้วน้อมนำไปประพฤติปฏิบัติ ตามฐานะและกำลังความสามารถของตน จึงจะได้ชื่อว่าเป็นพุทธศาสนิกชนที่แท้จริง ประกาศล่าสุดในบอร์ดเดียวกัน