ความสำคัญและความหมายของ "5ส"

uttaradit profile image uttaradit

ความสำคัญและความหมายของ "5ส"

 

5  คืออะไร     เทคนิคหรือวิธีการจัดหรือปรับปรุงสถานที่ทำงานหรือสภาพการทำงานให้เกิดความสะดวก  ความเป็นระเบียบเรียบร้อย  สะอาดเพื่อเอื้ออำนวยให้เกิดประสิทธิภาพในการทำงาน  ความปลอดภัย  และคุณภาพของงาน  อันเป็นพื้นฐานในการเพิ่มผลผลิต 

ความสำคัญของ 5 
- เป็นหลักเบื้องต้น / พื้นฐาน เพื่อทำให้หน่วยงานมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย สะอาด  ปลอดภัย น่าอยู่  น่าทำงาน 
- มีความเกี่ยวข้องอย่างลึกซึ้งกับการเพิ่มผลผลิต(Productivity)
- มีความเกี่ยวข้องกับการประหยัดทรัพยากรและเวลา 
- มีความเกี่ยวข้องกับความเชื่อถือของผู้รับบริการ 
- มีความเกี่ยวข้องกับปัญหาสิ่งแวดล้อม 
- ก่อให้เกิดการทำงานเป็นทีม(Teamwork)  และสร้างความสามัคคีในหน่วยงาน

ความหมายของ 5 
1. สะสาง  การสำรวจและแยกให้ชัดเจนว่าของสิ่งใดจำเป็นและ สิ่งใดไม่จำเป็นในการใช้งาน แล้วขจัดของที่ไม่จำเป็นออกไปจากพื้นที่ที่รับผิดชอบ
2. สะดวก  การจัดวางของที่จำเป็นในการใช้งานให้เป็นระบบระเบียบ และง่ายหรือสะดวกในการนำไปใช้ 
3. สะอาด  การดูแลรักษาหรือปัดกวาดเช็ดถู ทำความสะอาด สถานที่ โต๊ะทำงาน อุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ให้พร้อมต่อการปฏิบัติงาน
4. สุขลักษณะ  การรักษาและปรับปรุงการปฏิบัติ 3ส แรก โดยกำหนด เป็นมาตรฐานและปฏิบัติให้ดีขึ้นและรักษาให้ดี
5. สร้างนิสัย  การปฏิบัติอย่างต่อเนื่องจนเกิดจิตสำนึก หรือเกิด ความเคยชินเป็นนิสัย

จุดที่ควรสะสาง 
- บนโต๊ะทำงาน  และลิ้นชักโต๊ะทำงานของแต่ละคน
- ตู้เก็บเอกสาร / ตู้เก็บของ / ชั้นวางของ 
- บริเวณรอบโต๊ะทำงาน 
- ห้องเก็บของ 
- มุมอับต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกที่ทำงาน
- พื้นของสถานที่ทำงาน  รวมทั้งฝ้าเพดาน

ประโยชน์ที่ได้รับจากการสะสาง 
- ขจัดความสิ้นเปลืองของการใช้พื้นที่  กล่าวคือ  มีพื้นที่ว่างจากการขจัดสิ่งของที่ไม่จำเป็นหรือวางเกะกะออกไป 
- ขจัดความสิ้นเปลืองทรัพยากร  วัสดุ  อุปกรณ์เครื่องใช้ต่าง ๆ
- ลดปริมาณการเก็บ / สำรองวัสดุสิ่งของ 
- ลดการเก็บเอกสารซ้ำซ้อน 
- เหลือเนื้อที่ของห้องทำงาน  ตู้ หรือชั้นเก็บเอกสารไว้ใช้ประโยชน์มากขึ้น
- ลดเวลาในการค้นหาเอกสาร
- สถานที่ทำงานดูกว้างขวาง  โปร่ง / สะอาดตา  น่าทำงานยิ่งขึ้น
- ลดข้อผิดพลาดจากการทำงาน

 

 

 

 

สะดวก  :   หลักการ   เหตุผล  และวิธีการ
เหตุผล    หลังจากทำการสะสางแล้ว  สิ่งของที่จำเป็นต้องใช้ในการทำงานจะต้องทำการจัดเก็บให้เป็นระบบ / ระเบียบ  เพื่อให้เกิดความ สะดวก”  และรวดเร็วในการนำมาใช้งานโดยคำนึงถึงหลักประสิทธิภาพ  คุณภาพความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อมประกอบกัน
หลักการ  วางของที่ใช้งานให้เป็นที่เป็นทาง  /  มีป้ายบอก  ,  นำของไปใช้งานแล้วนำมาเก็บไว้ที่เดิม  ,  วางของที่ใช้งานบ่อยไว้ใกล้ตัว  ,  จัดของที่ใช้งานให้เป็นหมวดหมู่

ประโยชน์ที่ได้รับจากเรื่องสะดวก
- ลดเวลาในการหยิบของมาใช้งาน  โดยไม่ต้องเสียเวลาค้นหา  ซึ่งมักเกิดขึ้นบ่อย ๆ ในอดีต
- ลดเวลาการทำงานในภาพรวม  โดยเฉพาะงานบริการ  จะทำให้ลูกค้าได้รับบริการรวดเร็วขึ้น
- การตรวจสอบสิ่งของต่าง ๆ ง่ายขึ้น 
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน 
- ช่วยเพิ่มคุณภาพของผลิตภัณฑ์ / บริการ 
- ช่วยขจัดโอกาสที่จะเกิดอุบัติเหตุ  ผู้ปฏิบัติงานมีความปลอดภัยมากขึ้น 
- ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีในการทำงาน  ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพกายและใจของผู้ปฏิบัติงานและลูกค้า

สะอาด   :   เหตุผล  และขั้นตอนวิธีการ
เหตุผล  หากหน่วยงานไม่คำนึงถึงเรื่องความสะอาด  จะก่อผลเสียดังนี้ 
สภาพแวดล้อมหรือบรรยากาศในการทำงานไม่สดชื่น  แจ่มใส 
เครื่องมือ / เครื่องใช้  หรือวัสดุอุปกรณ์ในการทำงานเสื่อมสภาพหรือชำรุดบ่อย  ใช้งานไม่สะดวก 
เกิดการสูญเสียของวัสดุอุปกรณ์  รวมทั้งอาจเกิดผลเสียหายต่อสินค้า / บริการ 
โอกาสที่จะเกิดอุบัติเหตุ  หรือความไม่ปลอดภัยในการทำงานมีสูง

ขั้นตอนวิธีการดำเนินกิจกรรมสะอาด 
- ควรทำความสะอาดบริเวณโดยรอบของสถานที่ทำงานก่อน  โดยใช้อุปกรณ์และวิธีการที่เหมาะสม 
- กำหนดพื้นที่ให้แต่ละฝ่าย  แต่ละแผนกรับผิดชอบ  โดยกำหนดแนวเขตให้ชัดเจน  เพื่อความสะดวกในการมอบหมายและการตรวจสอบ(Audit)  ในภายหลัง
- วิเคราะห์ปัญหาหรือค้นหาสาเหตุที่อาจก่อให้เกิดความสกปรกหรือเกิดเศษขยะต่าง ๆ 
- การปัดกวาดเช็ดถูควรดำเนินการให้ทั่วถึง  ไม่ละเว้นแม้กระทั้งจุดเล็ก ขอบ ซอก  หรือมุมอับต่าง ๆ

จุดที่ควรสนใจในเรื่องความสะอาด 
- พื้น  ฝาผนัง  บริเวณมุมอับต่าง ๆ 
- บนและใต้โต๊ะทำงาน  ชั้นวางของ  ตู้เอกสาร 
- บริเวณเครื่องมือ  /  อุปกรณ์  และที่ตัวเครื่องมือ  /  อุปกรณ์  เช่น  เครื่องถ่ายเอกสาร  เครื่องคอมพิวเตอร์  ฯลฯ 
- เพดานและมุมเพดานห้อง 
- หลอดไฟ  และผาคลอบหลอดไป 
- บริเวณสถานที่สูบบุหรี่ 
- บริเวณที่ทิ้งขยะเปียก  ขยะแห้ง

 

 

 

 

 

 

ประโยชน์ที่ได้จากกิจกรรมสะอาด 
- สภาพแวดล้อม  และบรรยากาศในการทำงานดีขึ้น  น่าอยู่น่าทำงาน  พนักงานมีความภูมิใจในสถานที่ทำงาน 
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องคอมพิวเตอร์และวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ 
- ช่วยยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์  เครื่องคอมพิวเตอร์ให้ยาวนานมากขึ้น  และประหยัดงบประมาณบำรุงรักษา 
- ลดอัตราของเสีย  สินค้า  /  บริการ  มีคุณภาพมากขึ้น

สุขลักษณะ  หลักเกณฑ์และวิธีการ
จะต้องรักษาสิ่งที่ดีมาแล้วทั้ง  3   ให้ดีตลอดไปและแก้ไขปรับปรุงสถานที่ทำงานให้มีบรรยากาศน่าทำงานโดยกำหนดเป็นมาตรฐานของแต่ละ ส  กล่าวคือมาตรฐานกิจกรรม  สะสาง  สะดวก  และสะอาด  โดยลำดับวิธีปฏิบัติไว้อย่างชัดเจน

วิธีการดำเนินกิจกรรมสุขลักษณะ 
ข้อแนะนำในการฝึกปฏิบัติ 
ผู้บริหารระดับสูงตรวจสอบการทำกิจกรรม  5 
จัดให้มีการตรวจสอบ (Audit)  อย่างสม่ำเสมอ
จัดการแข่งขันการทำกิจกรรม  5  ระหว่างฝ่าย

สุขลักษณะ : จัดสถานที่ทำงานให้ผู้ปฏิบัติงานมีสุขภาพอนามัยที่ดีและ ปลอดภัย
- ขจัดมลภาวะในสถานที่ทำงานที่มีผลต่อสุขภาพกายและใจ 
- ขจัดสภาพที่อาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุ 
- ปรับปรุงจัดสถานที่ทำงานให้มีบรรยากาศที่น่าทำงาน 
- พนักงานปฏิบัติตามระเบียบในการแต่งกาย

ประโยชน์ที่ได้จากกิจกรรมสุขลักษณะ 
- พนักงานมีสุขภาพดี  ทั้งร่างกายและจิตใจ 
- เกิดความภาคภูมิใจในความมีชื่อเสียงของหน่วยงาน  ซึ่งเป็นผลมาจากการมีส่วนร่วมในการปรับปรุงของพนักงานทุกคน 
- สถานที่ทำงานเป็นระเบียบ  สะอาด  น่าทำงาน 
- มีความปลอดภัยในการทำงาน  พนักงานมีขวัญและกำลังใจ  มีสุขภาพจิตที่ดี

สร้างนิสัย  หลักการ
- ปฏิบัติตามมาตรฐานของ  4  แรกให้ดีตลอดไป 
- ให้ความรู้แก่พนักงานในด้านต่าง ๆ เพิ่มเติม 
- สร้างจิตสำนึกให้พนักงานปฏิบัติตามมาตรฐานและระเบียบข้อบังคับของหน่วยงานในเรื่องต่าง ๆอย่างเคร่งครัด 
- กำหนดวันทำกิจกรรม 5  เป็นประจำทุกวัน  เช่น”5 นาที กับ 5”  หรือทำเป็นประจำทุกสัปดาห์
- ผู้บริหาร / หัวหน้างาน  ควรปฏิบัติเป็นตัวอย่างที่ดี  คอยกระตุ้นและติดตามการปฏิบัติอยู่เสมอ  โดยถือว่าการทำกิจกรรม 5  เป็นส่วนหนึ่งของการปฏิบัติงานประจำ

 

 

 

 

 

 

แนวทางเพื่อ  สร้างนิสัย
- ทำ  5 นาที  5  ทุกวัน 
- แต่ละคนต้องรับผิดชอบ  และรับผิดชอบร่วมกัน 
- ฝึกการมีทัศนคติที่ดีในการทำงานเป็นทีม 
- ทำความสะอาดร่วมกัน 
- เก็บอุปกรณ์  เครื่องมือ  ให้เป็นระเบียบอยู่เสมอ 
- มีการจัดการบริเวณพื้นที่ส่วนกลางที่ดี

ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม  5 
ขั้นที่ 1   :  ผู้บริหารสูงสุดประกาศ  “นโยบาย  5
ขั้นที่ 2  :  แต่งตั้งคณะอนุกรรมการ  5
ขั้นที่ 3  :  จัดการฝึกอบรม  และดูงาน
ขั้นที่ 4  :  แบ่งพื้นที่รับผิดชอบ  และกำหนดแผนดำเนินการ
ขั้นที่ 5  :  จัดกิจกรรมวันทำความสะอาดใหญ่
ขั้นที่ 6  :  กำหนดมาตรฐาน 5  ของหน่วยงาน
ขั้นที่ 7  :  ลงมือปฏิบัติกิจกรรม  5  และประเมินผลการปฏิบัติ
ขั้นที่ 8  :  ปรับปรุงมาตรฐานให้เหมาะสมยิ่งขึ้น
ขั้นที่ 9  :  จัดให้มีการประกวด 5  ระหว่างหน่วยงานภายใน
ขั้นที่ 10 :  กำหนดเป้าหมายใหม่  เพื่อยกระดับมาตรฐานให้สูงขึ้น

ผลที่ได้รับจากการทำกิจกรรม  5 
- ที่ทำงานมีความสะอาด  เป็นระเบียบมากขึ้น 
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน 
- ช่วยในการบำรุงรักษาเครื่องคอมพิวเตอร์ 
- การปฏิบัติงานมีความสะดวกและปลอดภัยมากยิ่งขึ้น 
- ทุกคนทั้งภายในและภายนอกหน่วยงานเห็นการปรับปรุงได้ชัดเจน 
- ช่วยเสริมสร้างทัศนคติที่ดีให้แก่บุคลากรในหน่วยงาน

ความคิดเห็น

ประกาศล่าสุดในบอร์ดเดียวกัน

uttaradit Icon GPS ตามที่กรมการขนส่งกำหนด อ่าน 909 8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา
8 ปีที่ผ่านมา