เทิดทูนสถาบัน

ในการปฏิบัติราชการนั้น ขอให้ทำหน้าที่เพื่อหน้าที่ อย่านึกถึงบำเหน็จรางวัลหรือผลประโยชน์ให้มาก ขอให้ถือว่าการทำหน้าที่ได้สมบูรณ์เป็นทั้งรางวัลและประโยชน์อย่างประเสริฐ จะทำให้บ้านเมืองไทยของเราอยู่เย็นเป็นสุขและมั่นคง พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่ข้าราชการพลเรือน เนื่องในวันข้าราชการพลเรือน วันที่ 1 เม.ย.2533

ปวงชนชาวไทยไม่ว่าเชื้อชาติใด ศาสนาใด มีสุขเสรีอยู่บนผืนแผ่นดินธรรมแผ่นดินทองภายใต้ร่มพระบารมี

พระองค์ทรงเป็นพระมหาบพิตรที่สถิตในดวงใจของปวงประชา

จากความมานะอดทนของในหลวง ในการพัฒนาเชื้อเพลิงน้ำมันจากวัตถุดิบทางการเกษตรทำให้พวกเราลดต้นทุนการใช้น้ำมัน  และยังช่วยแก้ปัญหาพืชผลการเกษตรตกต่ำให้เกษตรกรได้อีกด้วย เช่น แก๊สโซฮอลล์       ดีโซฮอลล์ และไบโอดีเซล พลังงานทดแทนจากพระราชดำริ

ปัจจัยสำคัญที่สุดประการหนึ่ง ทั้งของชีวิตและส่วนรวม คือการศึกษาซึ่งเป็นรากฐานส่งเสริมความเจริญความมั่นคงเกือบทุกอย่างในบุคคลและประเทศชาติ พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่ครูและนักเรียน ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ในวันที่ 13 มิ.ย.2518

ความสุขของพระเจ้าอยู่หัว คือ การที่พระองค์ได้เห็นประชาชนของท่านอยู่เย็นเป็นสุข มีชีวิตอยู่ได้อย่างพอเพียง ไม่เดือดร้อน ความเสียสละของพระองค์นั้นยิ่งใหญ่เกินกว่าคำบรรยาย

พระองค์ทรงเป็นพระมหาบพิตรที่สถิตในดวงใจของปวงประชา

ความสุขของผมคือการได้เห็นพระเจ้าอยู่หัวของผมเเข็งเเรง

มีคุณธรรมข้อหนึ่งที่สำคัญ ซึ่งท่านต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัดอยู่เสมอ คือ ความสัตย์สุจริตประเทศบ้านเมืองจะวัฒนาถาวรอยู่ได้ ก็ย่อมอาศัยความสัตย์สุจริตเป็นพื้นฐาน พระบรมโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 12 มิ.ย.2497

พระคุณพ่อนั้นล้นเหลือที่กอปรเกื้อต่อแผ่นดิน หยาดเหงื่อที่หลั่งรินทุกหยดสิ้นเพื่อปวงชน

หากบุคคลใดแม้จะมีความรู้สูง แต่ขาดหิริโอตตัปปะ คือ ไม่มีความละอายต่อบาป นำความรู้นั้นไปใช้ในทางที่มิชอบ ก็จะทำให้สังคมเดือนร้อน พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันที่ 22 ส.ค.2506

นอกจากจะสอนคนให้เก่งแล้ว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะอบรมให้ดีพร้อมกันไปด้วย ประเทศของเราจึงจะได้คนที่มีคุณภาพพร้อม คือ ทั้งเก่งและทั้งดีมาเป็นกำลังของบ้านเมือง พระราชดำรัส ในพิธีถวายปริญญาดุษฏีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ของ 5 สถาบัน ณ พระราชวังดุสิต วันที่ 3 ต.ค.2532

ความจงรักภักดีต่อชาตินั้น คือความสำนึกตระหนักในคุณของแผ่นดิน อันเป็นที่เกิดที่อาศัย ซึ่งทำให้บุคคลเกิดความภูมิใจในชาติกำเนิด และมุ่งมั่นที่จะธำรงรักษาประเทศชาติไว้ให้เป็นอิสระมั่นคง พระบรมราโชวาท ในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ วันที่ 3 ธ.ค.2529

ความซื่อสัตย์สุจริต เป็นพื้นฐานของความดีทุกอย่าง เด็กๆ จึงต้องฝึกฝนอบรมให้เกิดมีขึ้นในตนเอง เพื่อจักได้เติบโตขึ้นเป็นคนดี มีประโยชน์ และมีชีวิตที่สะอาดที่เจริญมั่นคง พระบรมราโชวาท พระราชทานเนื่องในวันเด็กแห่งชาติ วันที่ 18 พ.ย.2530

แต่ละคนต้องปฏิบัติงานของตนด้วยความเข้มแข็งที่สุดโดยไม่เบียดเบียนผู้อื่นแล้วพยายามร่วมมือกัน ถ้าเห็นอะไรสิ่งใดที่ไม่ดีไม่งามให้ช่วยกันปราบปราม หรือช่วยกันแก้ไขด้วยความตั้งใจจริง พระราชดำรัส ในงานราชอุทยานสโมสร ณ สวนศิวาลัย วันที่ 8 ธ.ค.2511

วิถีชีวิตมนุษย์นั้น จะให้มีแต่ความปรกติสุขอย่างเดียวไม่ได้ จะต้องมีทุกข์ มีภัย มีอุปสรรค ผ่านเข้ามาด้วยเสมอยากจะหลีกเลี่ยงพ้น ข้อสำคัญอยู่ที่ทุกๆ คนจะต้องเตรียมกายเตรียมใจและเตรียมการไว้ให้พร้อมทุกเวลา เพื่อเผชิญและแก้ไขความไม่ปรกติเดือดร้อนทั้งนั้นด้วยความไม่ประมาท พระราชดำรัสในโอกาสขึ้นปีใหม่ปี 2528

คนเราต้องเตรียมตัวเพื่อที่จะเผชิญปัญหาต่างๆ ในชีวิตแต่การเตรียมตัวนั้นก็ต้องมีความรู้ประกอบด้วย มีการฝึกนิสัยใจคอของตนให้สามารถฟันฝ่าอุปสรรคได้ด้วย สิ่งที่สำคัญในการฟันฝ่าอุปสรรคในชีวิตคือ ต้องรู้จักตัวเอง รู้ว่าตัวกำลังทำอะไร รู้ว่าต้องการอะไร พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่นักศึกษาวิทยาลัยเกษตรแม่โจ้ เชียงใหม่ วันที่ 3 ม.ค.2516

คนเราทุกคนก็อายุมากขึ้นทุกวัน หนึ่งวัน สองวัน ก็อายุมากขึ้น หนึ่งวันสองวัน จะต้องฉุดจิตใจให้แข็งแรง ให้ไม่มีความวุ่นวาย สามารถที่จะเลือกทำอะไรต่ออะไรด้วยความระมัดระวังตัว คือคิดด้วยสติสัมปชัญญะที่ดี อันนี้ก็เป็นข้อสำคัญ พระราชดำรัสพระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 4 ธ.ค.2532

ในภาษาทุกภาษาต้องมีคำว่า เมตตา คือเอื้อเฟื้อซึ่งกันและกัน มองคนอื่นในทางที่จะช่วยเหลือเขามากกว่าที่จะแย่งชิงเขา ทุกภาษาทุกศาสนา ก็มีจิตใจนี้ หรือวิธีการนี้ ขอให้ท่านทั้งหลายทำต่อไปด้วยความแน่วแน่ และด้วยความสุจริตใจจะเป็นทางที่จะช่วยส่วนรวมให้อยู่เย็นเป็นสุข พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะกรรมการอำนวยการสันนิบาตมูลนิธิแห่งประเทศไทย วันที่ 19 ธ.ค.2518

พระราชจริยวัตรต่างๆ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงปฏิบัติเป็นแบบอย่าง ไม่ว่าจะเป็นความเสียสละ ความเพียรและความอดทน ตลอดจนความพอเพียงรวมทั้งคุณธรรมอื่นนั้น ย่อมเป็นแบบอย่างของการประพฤติปฏิบัติที่ดีงาม อันจะนำพาชีวิตไปสู่ความสุข และนำพาสังคมไปสู่ความเข็มแข็งอย่างยั่งยืนได้

สังคมใดก็ตาม ถ้ามีความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน ด้วยความมุ่งดีมุ่งเจริญต่อกัน สังคมนั้นย่อมเต็มไปด้วยไมตรีจิตมิตรภาพมีความร่มเย็นเป็นสุข น่าอยู่ พระราชดำรัส พระราชทานในนิตยสารครบ 36 ปี ของสโมสร

ไลออนส์กรุงเทพฯ วันที่ 31 มี.ค.2538

ความสบายใจของคนเป็นของที่หายาก คนเราต้องมีความสบายใจ จึงจะมีชีวิตที่ราบรื่นได้ พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะกรรมการจัดงาน 5 ธันวาวันมหาราช วันที่ 5 เม.ย.2521

การที่ในประเทศใด มีประชาชนทั้งหมดอยู่ร่วมกันโดยสันติ ก็เป็นสิ่งที่ปรารถนาของทุกคน ไม่มีใครอยากให้มีความวุ่นวายในหมู่คณะ ในประเทศชาติ เพราะว่าถ้ามีความวุ่นวายนั้นเป็นความทุกข์ ทุกคนต้องการความสุข หากความสุขนั้นก็จะมาจากความปรองดอง และความที่ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปโดยยุติธรรม พระราชดำรัส ในโอกาสที่รองประธานศาลฎีกา นำผู้พิพากษาประจำกระทรวงเข้าเฝ้าฯ เมื่อ 21 ธ.ค.2537

ความสุขความเจริญที่แท้จริงอันควรหวังนั้น เกิดขึ้นได้จากการกระทำและความประพฤติที่เป็นธรรมมีลักษณะสร้างสรรค์ คืออำนวยผลที่เป็นประโยชน์ทั้งแก่ตัว แก่ผู้อื่นตลอดถึงประเทศชาติโดยส่วนรวมด้วย พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 12 ก.ค.2518

ความสงบหนักแน่นเป็นเครื่องผ่อนปรนระงับความรุนแรง ความขัดแย้ง ความไม่เข้าใจกันและกันได้ทุกกรณี โดยเฉพาะความสงบหนักแน่นในจิตใจนั้น ทำให้เกิดความยั้งคิดพิจารณาตามเหตุผล จึงช่วยให้สามารถขบคิดวินิจฉัยเรื่องราวปัญหาและกระทำ ได้ถูกต้องพอเหมาะพอดี มีประสิทธิผล พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล วันที่ 2 ก.ค.2535

ท่านทั้งหลายควรจักได้เตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อม ที่จะปฏิบัติงานประสานกับบุคคลอื่นฝ่ายอื่นอย่างขะมักเขม้นและฉลาดเหมาะสม ในการนี้ ท่านจะต้องทำความคิดและจิตใจให้เปิดกว้าง แต่หนักแน่น มีเหตุผล มีวิจารณญาณ พร้อมกันนั้นก้อต้องมีความจริงใจ เห็นใจ และเมตตาปรองดองกัน โดยถือประโยชน์ส่วนรวมร่วมกันเป็นวัตถุประสงค์เอก พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร แก่บัณฑิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 12 ก.ค.2529

ทั่วโลกมีความเดือดร้อนมาก คือความไม่สามัคคี ความแก่งแย่งกัน ความไม่เป็นผู้ที่เป็นสุภาพบุรุษนั้นอย่างมากซึ่งจะนำโลกไปสู่หายะ ฉะนั้น ต้องส่งเสริมและต้องฝึกฝนตนเองให้มีความแข็งแกร่งทั้งทางกายและจิตใจให้ดี และแสดงออกมาให้เห็นว่า ความดีคือความเป็นสุภาพชนและเป็นคนที่มีความกล้าหาญที่จะทำในสิ่งที่ถูกต้อง พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะครู นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย วันที่ 8 ส.ค.2518

การรู้จักประมาณตน ได้แก่การรู้จักและยอมรับว่าตนเองมีภูมิปัญญา และความสามารถในด้านไหน เพียงใด และควรจะทำงานด้านไหน อย่างไร การรู้จักประมาณตนนี้ จะทำให้คนเรารู้จักใช้ความรู้ความสามารถที่มีอยู่ได้ถูกต้องเหมาะสมกับงาน และได้ประโยชน์สูงสุดเต็มตามประสิทธิภาพ ทั้งยังทำให้รู้จักขวนขวายศึกษาหาความรู้ และเพิ่มพูนประสบการณ์อยู่เสมอ พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๑๘ ก.ค.๒๕๔๑

ชาติไทยเป็นชาติที่โชคดี เพราะมีกษัตริย์นักพัฒนา ทรงอภิบาลชาวไทย หนึ่งเดียวในโลก ทรงโปรดทั่วหล้า

 ชาวประชาล้นฟ้า เทิดทูนกษัตริย์ไทย

ในหลวงของเราทรงเป็นมหาราชผู้ทรงธรรม ย่อมนำความเจริญร่มเย็นมาสู่ปวงชนชาวไทย ผู้มีความจงรักภักดีอย่างแท้จริง

ในหลวงของเราทรงเป็นมหาราชผู้ทรงธรรม ย่อมนำความเจริญร่มเย็นมาสู่ปวงชนชาวไทย ผู้มีความจงรักภักดีอย่างแท้จริง

ปวงชนชาวไทยไม่ว่าเชื้อชาติใด ศาสนาใด มีสุขเสรีอยู่บนผืนแผ่นดินธรรมแผ่นดินทองภายใต้ร่มพระบารมี

หยาดเหงื่อของพ่อหลวงเพื่อสันติสุขของชาวไทย

พระองค์ทรงเป็นพระมหาบพิตรที่สถิตในดวงใจของปวงประชา

สภาวะที่บีบรัดความเป็นอยู่ของเราที่เกิดขึ้นนี้ เป็นผลกระทบกระเทือนมาจากความวิปริตของวิถีความเปลี่ยนแปรทางเศรษฐกิจ การเมือง และทางอื่นๆ ของโลก เราจึงไม่สามารถที่จะหลีกพ้นได้ หากแต่จะต้องเผชิญปัญหาอย่างผู้มีสติ มีปัญญา มีความเข็มแข็งและกล้าหาญ เพื่อเราจักได้รวมกันอยู่อย่างมั่นคงไพบูลย์ พระราชดำรัสพระราชทานแก่ประชาชนชาวไทย ในโอกาสขึ้นปีใหม่ ปี 2522 วันที่ 31 ธ.ค.2521

การทำความดีนั้น โดยมากเป็นการเดินทวนกระแสความพอใจและความต้องการของมนุษย์ จึงทำได้ยาก และเห็นผลข้า แต่ก็จำเป็นต้องทำ เพราะหาไม่ความชั่ว ซึ่งทำได้ง่าย จะเข้ามาแทนที่ แล้วจะพอกพูนขึ้นอย่างรวดเร็วโดยไม่ทันรู้สึกตัว พระบรมราโชวาท ปริญญาบัตรแก่ว่าที่ร้อยตำรวจตรีที่สำเร็จการศึกษาชั้นสูงสุดจากโรงเรียนนายร้อยตำรวจ วันที่ 10 มี.ค.2529

วิชาความรู้ที่แต่ละคนมีอยู่เป็นปัจจัยสำคัญสำหรับการทำงานสร้างฐานะความเจริญมั่นคงของตนเองและบ้านเมือง แต่นอกจากนั้น บุคคลยังต้องอาศัยคุณธรรมอีกหลายอย่างเป็นพื้นฐานรองรับและส่งเสริมวิชาการ เพื่อให้สำเร็จความมุ่งหมายได้โดยสมบูรณ์ พระบรมราโชวาท พระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๑๖ ก.ค.๒๕๒๖

การทำความดีนั้น สำคัญที่สุดอยู่ที่ตัวเอง ผู้อื่นไม่สำคัญและไม่มีความจำเป็นอันใดที่จะต้องเป็นห่วงหรือต้องรอคอยเขาด้วย เมื่อได้ลงมือลงแรงกระทำแล้ว ถึงแม้จะมีใครร่วมมือด้วยหรือไม่ก็ตาม ผลดีที่ทำจะต้องเกิดขึ้นแน่นอน และยิ่งทำมากเข้านานเข้า ยั่งยืนเข้า ผลดีก็ยิ่งเพิ่มพูนมากขึ้น พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันที่ 20 ต.ค.2521

เราประเทศไทยถ้าสามัคคีกันดี ช่วยเหลือซึ่งกันและกันในทางที่มีเหตุผล เราเองจะเป็นที่ตั้งของความมั่นคงผาสุกของราษฎรที่เป็นประชากรแห่งประเทศนี้ เป็นตัวอย่างแก่มวลมนุษย์มวลมนุษย์ก็มนุษย์ชาตินี้เอง และประเทศอื่นก็อาจเอาอย่างบ้ายก็เกิดความไม่เบียดเบียนขึ้น พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะกรรมการอำนวยการสันนิบาตมูลนิธิแห่งประเทศไทย วันที่ 19 ธ.ค.2518

ทั่วโลกมีความเดือดร้อนมาก คือความไม่สามัคคีความแก่งแย่งกัน ความไม่เป็นผู้ที่เป็นสุภาพบุรุษนั้นอย่างมากซึ่งจะนำโลกไปสู่หายนะ ฉะนั้น ต้องส่งเสริมและต้องฝึกฝนตนเองให้มีความเข็งแกร่งทั้งทางกายและจิตใจให้ดี และแสดงออกมาให้เห็นว่า ความดีคือความเป็นสุภาพชนและเป็นคนที่มีความกล้าหาญที่จะทำในสิ่งที่ถูกต้อง พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะครู นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย วันที่ 8 ส.ค.2518

หลักของคุณธรรมคือการคิดด้วยจิตใจที่เป็นกลางก่อนจะพูดจะทำสิ่งไร จำเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อน เพื่อรวบรวมสติให้ตั้งมั่น และให้จิตสว่างแจ่มใส ซึ่งเมื่อฝึกหัดจนคุ้นเคยชำนาญแล้ว จะกระทำได้คล่องแคล่ว ช่วยให้สามารถแสดงความรู้ความคิดในเรื่องต่างๆ ให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่าย ได้ชัด ไม่ผิดทั้งหลักวิชาการและหลักคุณธรรม พระบรมราโชวาท พระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 10 ก.ค.2535 (คำพ่อสอน)

คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อยก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย ถ้าทุกประเทศมีความคิด – อันไม่ใช่เศรษฐกิจ – มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมากคนเราก็อยู่เป็นสุข พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 4 ธ.ค.2541 (คำพ่อสอน)

สติ คือความรู้สึกระลึกได้ว่าอะไรเป็นอะไรนั้นสำคัญมากที่สุดช่วยให้บุคคลหยุดคิดพิจารณาก่อนที่จะพูด จะทำ หรือแม้จะคิดอ่านในเรื่องใดๆ อีกข้อหนึ่งที่จะช่วยให้ระลึกได้ คิดอ่านได้ถูกจุดและถูกต้อง ก็คือจิตใจที่ตั้งมั่น และหนักแน่นเป็นกลางเพราะไม่มีอคติ พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่สามัคคีสมาคม ในพระบรมราชูปถัมภ์ วันที่ 7 – 8 เม.ย.2527 (คำพ่อสอน)

ในสมัยปัจจุบัน นอกจากความรู้ในวิชาการซึ่งสอนกันอยู่ยังต้องมีความรู้ในทางธัมมะ คือความเป็นอยู่ในจิตใจของแต่ละคนการที่เป็นคนดี เป็นคนที่มีความรู้ในทางเหตุผลนี้สามารถที่จะทำให้คนอยู่ด้วยการร่วมกันอย่างดี ไม่ทะเลาะเบาะแว้งกันช่วยเหลือสามัคคี พระราชดำรัสพระราชทานแก่คณะกรรมการจัดตั้งโรงเรียนสงเคราะห์เด็กยากจน วันที่ 23 ก.พ.2517 (คำพ่อสอน)

ในการปฏิบัติทั้งปวง ทั้งงานที่เป็นภาระทางโลก ทั้งงานที่เป็นการค้นหาความจริงในทางธรรม ถ้าบุคคลระมัดระวังตั้งใจปฏิบัติให้เป็นกลาง โดยใช้กำลังกาย กำลังใจ และกำลังความเพียรให้พอเหมาะกับงาน และกระทำโดยถูกต้องเที่ยงตรงพร้อมด้วยสติสัมปชัญญะไม่ให้เจือปนด้วยอคติทั้งสามประการแล้ว บุคคลก็จะได้รับแต่ผลสำเร็จอันเลิศ พระราชดำรัส เพื่อเชิญไปอ่านในการประชุมสมาคมพุทธศาสนาทั่วราชอาณาจักร วันที่ 15-17 ธ.ค.2521 (คำพ่อสอน)

ความซื่อสัตย์สุจริตเป็นพื้นฐานของความดีทุกอย่าง เด็กๆ จึงต้องฝึกฝนอบรมให้เกิดมีขึ้นในตนเอง เพื่อจักได้เติบโตขึ้นเป็นคนดีมีประโยชน์ และมีชีวิตที่สะอาด ที่เจริญมั่นคง พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก พ.ศ.2531(คำพ่อสอน)

ความซื่อสัตย์สุจริตนั้นขอวิเคราะห์ศัพท์ว่าความตรงไปตรงมาต่อสิ่งทั้งหมดน้อยใหญ่ ส่วนงานของราชการ ส่วนงานของตัวเองเป็นส่วนตัว ทั้งหมดคือความซื่อสัตย์สุจริต และคำว่าสุจริตนี้ก็มาจากคำว่าการท่องเที่ยวของจิตในทางที่ดี หรือคิดให้ดีคิดให้สุจริต ทั้งฉลาดด้วยทั้งไม่เบียดเบียนผู้อื่นหรือการงานของตัว รวมทั้งไม่เบียดเบียนส่วนรวมด้วย จึงจะเป็นผู้สุจริต พระราชดำรัส พระราชทานแก่อาจารย์และนายทหารนักเรียนโรงเรียนเสนาธิการทหารบก ชุดที่ 57 วันที่ 28 ส.ค.2522 (คำพ่อสอน)

ความจริงใจอย่างสำคัญยังมีอีกส่วนหนึ่ง ได้แก่ความจริงใจต่อตนเอง เช่น เมื่อได้ตั้งใจประพฤติปฏิบัติในความดีอย่างหนึ่งอย่างใดแล้ว จะต้องติดตามรักษาความตั้งใจที่จะกระทำดังนั้นให้ได้ตลอดไป คนที่รักษาความจริงใจต่อตนเองไว้ได้มั่นคง จะไม่เป็นคนสัปปลับ หากแต่เป็นคนที่หนักแน่นเที่ยงตรงทำอะไรตามกฏเกณฑ์ตามระเบียบ ตามเหตุผลและความถูกต้องเป็นธรรม จึงเป็นผู้สามารถสร้างสรรค์และสร้างสมความดีความเจริญให้งอกงามเพิ่มพูนยิ่งๆ ขึ้น พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๑๑ ก.ค.๒๕๓๕ (คำพ่อสอน)

การจะคิดพิจารณาและวิเคราะห์วิจารณ์กรณีต่างๆ ให้ได้ถูกถ้วน ตามเหตุตามผลและความเป็นจริงนั้น บุคคลจำเป็นต้องฝึกจิตใจให้มีปรกติ หนักแน่นและเป็นกลาง พร้อมทั้งฝึกกระบวนการคิดให้เป็นระเบียบให้ได้ก่อน ทั้งนี้เพราะจิตใจที่ไม่หนักแน่นเป็นกลาง เป็นต้นเหตุให้เกิดอคติหรือการปฏิบัติที่ไม่ถูกทาง อันเป็นตัวการสำคัญที่นำความคิดวิจารณญาณของบุคคลให้มือมน ผิดพลาดไปจากเหตุผลและความเป็นจริง พระบรมราโชวาท พิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 2 ส.ค.2534 (คำพ่อสอน)

พระองค์ทรงเอื้อมพระหัตถ์เอื้อไปยังบรรดาผู้ที่ยากจนที่สุด และเปราะบางที่สุดในสังคมไทย ทรงรับฟังปัญหาของพวกเขาเหล่านั้น และให้ความช่วยเหลือพวกเขาเหล่านั้นให้สามารถยืนหยัดดำรงชีวิตของตนเองต่อไปได้ด้วยกำลังของตัวเอง.. โครงการเพื่อการพัฒนาชนบทต่างๆ ขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวยังประโยชน์ให้กับประชาชนนับเป็นล้านๆ ทั่วสังคมไทย นายโคฟี อันนัน เลขาธิการสหประชาชาติ ได้กล่าวสดุดีพระองค์ไว้ในโอกาสที่ได้ทูลเกล้าถวายรางวัลแก่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช (คำพ่อสอน)

การพัฒนาประเทศจำเป็นต้องทำตามลำดับขั้น ต้องสร้างพื้นฐาน คือ ความพอมีพอกินพอใช้ของประชาชนส่วนใหญ่เป็นเบื้องต้นก่อน โดยใช้วิธีการและใช้อุปกรณ์ที่ประหยัด แต่ถูกต้องตามหลักวิชา เมื่อได้พื้นฐานมั่นคงพร้อมพอควรและปฏิบัติได้แล้ว จึงค่อยสร้างค่อยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดยลำดับต่อไป พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันที่ 18 ก.ค.2517 (คำพ่อสอน)

ความคิดนั้นเป็นแม่บทใหญ่ของการพูดและการกระทำ เพราะกิจที่จะทำคำที่จะพูดทุกอย่างล้วนสำเร็จมาจากความคิด การคิดก่อนพูดและก่อนทำจึงช่วยให้บุคคลสามารถยับยั้งคำพูดที่ไม่สมควร หยุดยั้งการกระทำที่ไม่ถูกต้อง พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 10 ก.ค.๒๕๔๐ (คำพ่อสอน)

ประเพณีทั้งหลายย่อมมีประโยชน์ในการดำเนินชีวิตของแต่ละคน เรามีประเพณีของชาติไทยเป็นสมบัติ เราควรยินดีอย่างยิ่งและช่วยกันส่งเสริมรักษาไว้ เพื่อความเจริญก้าวหน้าของประเทศ พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 21 เม.ย.2503 (คำพ่อสอน)

คนเราถ้าพอใจในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อยก็เบียดเบียนคนอื่นน้อยถ้าทุกประเทศมีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง หมายความว่าพอประมาณไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข พระราชทานแก่คณะบุคคลที่เข้าเฝ้าฯ ณ ศาลาดุสิต วันที่ 4 ธ.ค.2541 (คำพ่อสอน)

พระเจ้าอยู่หัวทรงประกอบพระราชกรณียกิจ เพื่อส่งเสริมบำรุงพระพุทธศาสนา เช่น เสด็จบำเพ็ญพระราชกุศลในวันสำคัญทางศาสนา ทรงเสด็จพระราชดำเนินถวายผ้ากฐินตามวัดต่างๆ ทั้งใน กทม.และต่างจังหวัด พระเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดทำพระพุทธรูปปางมารวิชัยขึ้น เรียกว่า พระพุทธนวราชบพิตร เป็นพระพุทธรูปประจำรัชกาล พุทธนวราชบพิตร จึงเปรียบเสมือนตัวแทนแห่งองค์พระเจ้าอยู่หัวเป็นศูนย์รวมแห่งความจงรักภักดีที่มีอยู่ทั่วประเทศไทย (คำพ่อสอน)

ถ้าแต่ละคนทำแต่งานของตัว ก้มหน้าก้มตาทำของตัวเท่านั้นเอง ก็จะไม่พอ จะต้องสามัคคีกันเป็นส่วนรวม ต้องแลกเปลี่ยนบริการซึ่งกันและกันจึงจะเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติ พระราชดำรัส พระราชทานแก่ผู้ซึ่งได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสายสะพาย วันที่ 11 ก.พ.2512 (คำพ่อสอน)

ผู้ที่เป็นครูอาจารย์นั้น ใช่ว่าจะมีแต่ความรู้ในทางวิชาการ และในทางการสอนเท่านั้นไม่ จะต้องรู้จักอบรมเด็กทั้งในด้านศีลธรรมจรรยาและวัฒนธรรม รวมทั้งให้มีความสำนึกรับผิดชอบในหน้าที่ และในฐานะที่จะเป็นพลเมืองดีของชาติต่อไปข้างหน้า พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตนักศึกษาวิทยาลัยวิชาการศึกษา วันที่ 15 ธ.ค.2503 (คำพ่อสอน)

    เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม เป็นเหมือนคำมั่นสัญญาที่พระเจ้าอยู่หัวมอบให้แก่ปวงชนชาวไทย นับแต่นั้นมาประเทศไทยก็มีพระมหากษัตริย์ที่ทรงตั้งอยู่ในหลัก ทศพิธราชธรรม อันเป็นคุณธรรมของผู้ปกครองบ้านเมืองให้มีความเป็นไปโดยธรรมและยังประโยชน์สุขให้เกิดแก่ประชาชนทั่วประเทศ (คำสอนพ่อ)

    สภาวะที่บีบรัดความเป็นอยู่ของเราที่เกิดขึ้นนี้ เป็นผลกระเทือนมาจากความวิปริตของวิถีความเปลี่ยนแปรทางเศรษฐกิจ การเมือง และทางอื่นๆ ของโลก เราจึงไม่สามารถที่จะหลีกพ้นได้ หากแต่จะต้องเผชิญปัญหาอย่างผู้มีสติ มีปัญญา มีความเข็มแข็งและกล้าหาญ เพื่อเราจักได้รวมกันอย่างมั่นคง พระราชดำรัสแต่ประชาชนชาวไทย ในโอกาสขึ้นปีใหม่ ปี 2522 วันที่ 31 ธ.ค.2521 (คำสอนพ่อ)

ถ้าท่านตั้งใจทำงานทุกอย่างโดยถือประโยชน์ส่วนรวมยิ่งกว่าประโยชน์ส่วนตัวแล้ว ก็เป็นการได้ทดแทนคุณประชาชนคนไทยทุกคน พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันที่ 26 ธ.ค.2511

ความสามัคคีปรองดองเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน กับความรักใคร่เผื่อแผ่ช่วยเหลือกันฉันญาติพี่น้องสองประการนี้ คือคุณลักษณะสำคัญของไทยที่ช่วยให้ชาติบ้านเมืองอยู่รอด เป็นอิสระ และเจริญมั่นคงมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน พระราชดำรัส พระราชทานแก่ประชาชนชาวไทยเนื่องในวันขึ้นปีใหม่ 2532 วันที่ 31 ธ.ค.2531

    คนเราทุกคนก็อายุมากขึ้นทุกวัน หนึ่งวัน สองวัน ก็อายุมากขึ้น หนึ่งวันสองวัน จะต้องฉุดจิตใจให้แข็งแรง ให้ไม่มีความวุ่นวาย  สามารถที่จะเลือกทำอะไรต่ออะไรด้วยความระมัดระวังตัว คือคิดด้วยสติสัมปชัญญะที่ดี พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าในวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต วันที่ ๔ ธ.ค.๒๕๓๒ (คำสอนพ่อ)

   ความซื่อสัตย์สุจริตเป็นพื้นฐานของความดีทุกอย่าง เด็กๆ จึงต้องฝึกฝนอบรมให้เกิดมีขึ้นในตนเอง เพื่อจักได้เติบโตข้นเป็นคนดีมีประโยชน์ และมีชีวิตที่สะอาด ที่เจริญมั่นคง พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อพิมพ์ลงในหนังสือวันเด็ก พุทธศักราช 2531 (คำสอนพ่อ)

คนเราต้องเตรียมตัวเพื่อที่จะเผชิญปัญหาต่างๆ ในชีวิตแต่การเตรียมตัวนั้นก็ต้องมีความรู้ประกอบด้วย มีการฝึกนิสัยใจคอของตนให้สามารถฟันฝ่าอุปสรรคได้ด้วย สิ่งที่สำคัญในการฟันฝ่าอุปสรรคในชีวิตคือ ต้องรู้จักตัวเอง รู้ว่าตัวกำลังทำอะไร รู้ว่าตัวต้องการอะไร พระบรมราโชวาท แก่นักศึกษาวิทยาลัยเกษตรกรรมแม่โจ้  วันที่ 7 มี.ค.2513 (คำสอนพ่อ)

    ทุกคนจำเป็นต้องหมั่นใช้ปัญญาพิจารณาการกระทำของตนให้รอบคอบอยู่เสมอ ระมัดระวังทำการทุกอย่างด้วยเหตุผลด้วยความมีสติ และด้วยความรู้ตัว เพื่อเอาชนะความชั่วร้ายทั้งมวลให้ได้โดยตลอด และสามารถก้าวไปถึงความสำเร็จที่แท้จริงทั้งในการงานและการครองชีวิต พระบรมราโชวาทพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษาจากจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยปี 2515 วันที่ 13 ก.ค.2516 (คำสอนพ่อ)

ความสงบหนักแน่นเป็นเครื่องผ่อนปรนระงับความรุนแรง ความขัดแย้ง ความไม่เข้าใจในกันและกันได้ทุกกรณีโดยเฉพาะความสงบหนักแน่นในจิตใจนั้น ทำให้เกิดความยั้งคิดพิจารณาตามเหตุผล จึงช่วยให้สามารถขบคิดวินิจฉัยเรื่องราวปัญหาและกระทำ ได้ถูกต้องพอเหมาะพอดี มีประสิทธิผล พระบรมราโชวาท พิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล วันที่ 2 ก.ค.2535 (คำสอนพ่อ)

    คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อย ก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย พอเพียงนี้อาจจะมีมีมาก อาจจะมีของหรูหราก็ได้ แต่ว่าต้องไม่ไปเบียดเบียนคนอื่น ต้องให้พอประมาณตามอัตภาพ พูดจาก็พอเพียง ทำอะไรก็พอเพียง ปฏิบัติตนก็พอเพียง พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะบุคคลที่เข้าเฝ้าฯเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 4 ธ.ค.2541 (คำสอนพ่อ)

ถ้าเราแผ่เมตตาให้คนอื่นหรือมีปรารถนาดีต่อผู้อื่นเข้าใจว่าคนนั้น หรือบุคคลอื่นจะรู้สึก ต้องรู้สึกว่ามีปรารถนาดีต่อผู้อื่นต่อบุคคลนั้นขึ้นในใจของเราก็ต้องรู้สึกว่ามีคนอื่นมาปรารถนาดีต่อเรา ฉะนั้นเป็นการยืนยันว่าการปรารถนาดีต่อผู้อื่นทำให้ผู้อื่นปรารถนาดีต่อเรา และปรารถนาดีต่อเรา อันนี้เองที่เป็นความสุข พระราชดำรัส พระราชทานแก่ลูกเสือชาวบ้าน กทม. ณ พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ วันที่ 11 ก.พ.2521 (คำสอนพ่อ)

ความสุขความเจริญที่แท้จริงอันควรหวังนั้น เกิดขึ้นได้จากการกระทำและความประพฤติที่เป็นธรรม มีลักษณะสร้างสรรค์ คืออำนวยผลที่เป็นประโยชน์ ทั้งแก่ตัว แก่ผู้อื่นตลอดถึงประเทศชาติโดยส่วนรวมด้วย พระบรมราโชวาทพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย วันที่ 12 ก.ค.2518  (คำสอนพ่อ)

  การที่ในประเทศใด มีประชาชนทั้งหมดอยู่ร่วมกันโดยสันติ ก็เป็นสิ่งที่ปรารถนาของทุกคน ไม่มีใครอยากให้มีความวุ่นวายในหมู่คณะ ในประเทศชาติ เพราะว่าถ้ามีความวุ่นวายนั้นเป็นความทุกข์ ทุกคนต้องการความสุข หากความสุขนั้นก็จะมาจากความปรองดอง และความที่ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปโดยยุติธรรม พระราชดำรัสพระราชทานแก่ผู้พิพากษา ถวายสัตย์ปฏิญาณตนก่อนเข้ารับหน้าที่ครั้งแรก วันที่ 21 ธ.ค.2537 (คำสอนพ่อ)

  สังคมใดก็ตาม ถ้ามีความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน ด้วยความมุ่งดีมุ่งเจริญต่อกัน สังคมนั้นย่อมเต็มไปด้วยไมตรีจิตมิตรภาพมีความร่มเย็นเป็นสุข น่าอยู่ พระราชดำรัส พระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในนิตยสารของสโมสรไลออนส์แห่งกรุงเทพฯ ในพระบรมราชูปถัมภ์ วันที่ 31 มี.ค.2538 (คำสอนพ่อ)